Συνέντευξη με τον Βασίλη Κολοβό
«Ο ηθοποιός δεν είναι παπαγάλος, είναι κοινωνικός λειτουργός»

Φύλλο: 903



εικόνα
«Τα μάτια τέσσερα», ξεγυμνώνουν τις τέσσερις εξουσίες του αστικού κράτους. Στην σημερινή συγκυρία της καπιταλιστικής κρίσης, και μετά τα γεγονότα του περσινού Δεκέμβρη, μια τόσο πολιτική παράσταση φαντάζει σαν σχόλιο των γεγονότων που ζούμε.

Ναι, πράγματι. Ωστόσο, οφείλουμε να πούμε πως πρόκειται για ένα σχεδόν προφητικό έργο αφού είναι γραμμένο πριν την περσινή δολοφονία του παιδιού που οδήγησε στα γεγονότα του Δεκέμβρη. Ο συγγραφέας είναι ένας προοδευτικός άνθρωπος που βάζει το ζήτημα, πως η νεολαία δεν είναι χαμένη, δεν αναλώνεται άσκοπα, αλλά αντιθέτως αντιστέκεται. Μια νεολαία που τελικά η ίδια η εξουσία την οδηγεί σε αδιέξοδα όπως γίνεται με την ηρωίδα του έργου. Είναι ένα καυστικό μήνυμα για την αστική τάξη και το πώς αντιμετωπίζει σήμερα τα παιδιά και την νεολαία που βρίσκεται σε αναταραχή.

Στην παράσταση ενσαρκώνεται τον παππού της κοπέλας, που παρά την διαφορά ηλικίας προσπαθεί να καταλάβει και να κατανοήσει την εγγονή του, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους χαρακτήρες που η εξουσία τους έχει πλήρως αλλοτριώσει.

Οφείλουμε εμείς οι μεγαλύτεροι να ακούμε τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Δεν είμαστε στην εποχή που οι μεγαλύτεροι τα ξέρανε όλα. Τα παιδιά σήμερα έχουν γνώση, έχουν άποψη, έχουν θέση. Τα παιδιά σήμερα επαναστατούν, και εμείς πρέπει να είμαστε κοντά τους, να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε γιατί δρουν κατά αυτό τον τρόπο. Γιατί επαναστατούν; Χωρίς αφορισμούς. Να τα ακούμε με προσοχή, να βλέπουμε την διαφορετική φωνή. Ο ήρωας που παίζω είναι γύρω στα 70 και το παιδί είναι 20. Το ότι ο ήρωας ακούει ένα παιδί σε αυτή την ηλικία του δίνει μια σπάνια ωριμότητα. Προσπαθεί να ανοίξει τα αυτιά του και να ακούσει. Όταν τα παιδιά μας κατεβαίνουν στο δρόμο πρέπει να κατεβαίνουμε και εμείς.

Η καπιταλιστική κρίση οδηγεί σε μεγάλες κοινωνικές αντιστάσεις. Έχετε πολύχρονη παρουσία στο συνδικαλιστικό κίνημα. Οι εμπειρίες του παρελθόντος πόσο σημαντικές είναι για τις νεώτερες γενιές που μπαίνουν στο αγώνα για τον μετασχηματισμό της κοινωνίας.

Σήμερα ο καπιταλισμός βρίσκεται σε μια από τις πιο σοβαρές του κρίσεις. Και οι επιθέσεις στα δικαιώματα μας είναι μεγαλύτερες απ΄ ότι στο παρελθόν. Όμως, αυτό δεν μπορεί να περάσει έτσι. Ο άνθρωπος από την φύση του είναι ον που έχει δίψα για ζωή, που αγωνίζεται, που αντιστέκεται, όπως λέει και στην παράσταση ο παππούς. Δεν μπορούν να μας καθορίσουν τη ζωή μας ακόμα και αν το θέλουν. Και εμείς οι μεγαλύτεροι έχουμε υποχρέωση να αγωνιστούμε απέναντι σε αυτές τις επιθέσεις. Και για την δική μας τη ζωή, αλλά και για του διπλανού μας.

Τα «μάτια τέσσερα» είναι μια μικρή παράγωγή, σε ένα μικρό θέατρο, Όμως βλέπουμε πολύ σημαντικούς ηθοποιούς, με παρουσία στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο και στο θέατρο, να παίρνουν θέση σε μια τέτοια τόσο ξεκάθαρα πολιτική παράσταση. Ποιος είναι ο ρόλος των καλλιτεχνών στο σημερινό κοινωνικό γίγνεσθαι;

Θα σου πω για τους ηθοποιούς. Το 1917 ιδρύθηκε το πρώτο σωματείο επηρεασμένο από την Οκτωβριανή Επανάσταση. Στη διακήρυξη του -εκτός των δημοκρατικών δικαιωμάτων- πάλευε για βασικά αιτήματα καθημερινής φύσεως. Π.χ. να πληρώνει ο δήμος το κάρο για να θάβονται οι ηθοποιοί ή να παίρνει μια μέρα αργία η οικογένεια άμα πεθάνει ένας ηθοποιός ή να παίρνουν μια μέρα αργία όταν παντρεύονται. Πολύ βασικά αιτήματα σε μια εποχή που οι ηθοποιοί δούλευαν ασταμάτητα δυο και τρεις παραστάσεις την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Αυτή η διαδικασία, ο αγώνας για μια καλύτερη ζωή έχει καλλιεργηθεί στους ηθοποιούς μέχρι σήμερα. Αυτό έχει παραμείνει σαν παρακαταθήκη. Σήμερα οι ηθοποιοί είναι πολιτικοποιημένοι.

Πολλοί είναι και αυτοί που αντιστέκονται και θα αντιστέκονται γιατί έχουν συνείδηση του κοινωνικού ρόλου που ασκούν. Της κοινωνικής αποστολής που έχουν. Γιατί ο ηθοποιός δεν είναι παπαγάλος, είναι κοινωνικός λειτουργός. Άρα και σαν ηθοποιοί θα πρέπει να ελέγχουμε τους εαυτούς μας. Να ξέρουμε γιατί παίζουμε, γιατί είμαστε ηθοποιοί; Τι παίζουμε; Τι λέμε και πως απευθυνόμαστε στον κόσμο; Ποιό μήνυμα παρουσιάζουμε μέσα από την τέχνη μας; Γιατί δεν έχουμε δικαίωμα να αποπροσανατολίζουμε τον κόσμο από την κοινωνική πραγματικότητα. Και θα πρέπει να συμφωνήσουμε με αυτό που έλεγε ο Μπρεχτ. Ότι «η τέχνη πρέπει να φωτογραφίζει την ζωή». Η τέχνη θα πρέπει να δείχνει την ουσιαστική εικόνα της ζωής. Όχι εξιδανικευμένα, ρομαντικά και ωραιοποιημένα. Αλλά να ακουμπάει στα πραγματικά προβλήματα που υπάρχουν μέσα στην κοινωνία.